Το γεφύρι του Κουσιουμπλή

Το γεφύρι του Κουσιουμπλή

Β

ρίσκεται έξω απ’ το Μπουρμπουτσκό (Επταχώρι) της Καστοριάς, στο δρόμο για τη Ζούζουλη, την τοποθεσία Φράξο και τα βοσκοτόπια του Προφήτη Ηλία. Γεφυρώνει το Ζουζουλιώτικο ποτάμι. Δίπλα του υπήρχε και λειτουργούσε βακούφικος νερόμυλος. Εντασσόταν στον πολυσύχναστο επί τουρκοκρατίας δρόμο που οδηγούσε από την Ήπειρο στη Μακεδονία μέσω Φούρκας.

Έχει ένα τόξο θεμελιωμένο μέσα στο νερό -εξ ανάγκης λύση- και γι’ αυτό με μακριές τοιχοποιίες-τύμπανα να κατεβάζουν στις όχθες. Ανοίγει 13.70 μ. κι ανασηκώνεται έως 7.10. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο κεντρικός θολίτης του, το κλειδί, στο οποίο έχει λαξευτεί γυναικείο στήθος.[1] Μακρύς ο διάδρομος διάβασης 36.00 μ., κορυφώνει το ανέβασμά του στα 7.70 μ. πάνω απ’ τα κλειδιά, έχοντας πλάτος 2.40 -μεταγενέστερη προσθήκη χαμηλών αρκάδων περιόρισε σε 2.20. Εξ’ ίσου ενδιαφέρον στοιχείο στην όλη κατασκευή αποτελεί κι ένα μικρό ανακουφιστικό παράθυρο προς την αριστερή όχθη. Όχι το σημερινό, συνηθισμένης μορφής -ορθογώνιο με ημικυκλική επίστεψη- που προέκυψε μετά επισκευή, αλλά το αρχικό, ένα τετράγωνο άνοιγμα με μακρόστενη πέτρα για πρέκι.[2]

 

Λίγα -και όχι απόλυτα τεκμηριωμένα- στοιχεία ακούμε για το συγκεκριμένο γεφύρι, που ακόμη και το όνομά του παραμένει μυστήριο. Ο πρώτος μελετητής των γεφυριών της Μακεδονίας, Γιώργος Τσότσος, έχει γράψει: «υπάρχει η προφορική παράδοση, που διασώθηκε από ενενηντάχρονους Επταχωρίτες (1994), ότι το γεφύρι χτίστηκε το 19^ο αιώνα και, ίσως, λίγο νωρίτερα, τέλη 18^ου. Κατά την κατασκευή του εργάστηκαν οι Επταχωρίτες μαστόροι Γεώργιος Δήμος, Τσιαμοχρήστος και οι αδελφοί Γαλάνη».[3]

---

[1] Η ειδικός στους συμβολισμούς των λιθανάγλυφων, Μαρία Τσούπη, μου έγραψε: «Πιστεύω ότι ο μαστός στα γεφύρια πρέπει να συνδεθεί με το μύθο του θεμελιώματος της γυναίκας που ζητάει να αφήσουν το στήθος της μόνο έξω για να θρέψει το παιδί της»· -παραπέμπει στο διήγημα της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, Το γάλα του θανάτου [Διηγήματα της Ανατολής, έκδ. Χατζηνικολή, 1980, 39-48]. Να πούμε βέβαια πως το συγκεκριμένο μοτίβο παρουσιάζεται -κατέχει καίρια θέση- στα βαλκανικά παράλληλα της ανθρωποθυσίας· στα δικά μας περισσότερο υπονοείται μέσα από την κατάρα/ευχή της πρωτομαστόρισσας.

[2] Τέτοια ανοίγματα εντοπίσαμε μόνο σε δύο ακόμη γεφύρια σε ολόκληρη την Πίνδο. Καταγράφτηκαν στη Βόρεια Ήπειρο, στο γεφύρι Καλντέρια κοντά στο Αργυρόκαστρο (Νο ) και στο γεφύρι Γκιόρμι στην περιοχή της Αυλώνας (Νο ).

[3] Γεώργιος Π. Τσότσος, Μακεδονικά Γεφύρια, Θεσσαλονίκη 1997, 95.

Γεωγραφικά στοιχεία γεφυριού: Ν 40 ̊  51΄ 40.80΄΄  Ε 20 ̊  47΄ 42.25΄΄  Υψ. 815 μ.
Νο καταγραφής / αρχειοθέτησης: 6 (1.7.1991)
-----------------------------------------------------
  

 

 

Μαγνητοσκόπηση: Σπύρος Μαντάς / 4.4.2006
Παραγωγή: Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων