Η Καμάρα της Μιράκας

Η Καμάρα της Μιράκας

Β

ρίσκεται στη Βόρεια Ήπειρο / νότια Αλβανία, ανάμεσα Ελμπασάν και Λιμπράζντ, στο χωριό Μιράκα, γεφυρώνοντας τον Σκούμπη ποταμό (αρχ. Γενούσο). Δίπλα του περνούσε η Εγνατία οδός. Έδινε εδώ -όπου και χάνι- τη δυνατότητα σ’ όσους κινούνταν στο μεγάλο ντερβένι να φεύγουν βόρεια και, μέσω  Γκολομπάρντας,[1] να φτάνουν στη Ντίμπρα (Diber).[2]

   Είναι τρίτοξο γεφύρι, πολύ εντυπωσιακό όχι μόνο σε μέγεθος αλλά και στη μορφή. Το μεγάλο ημικυκλικό του τόξο -23.00 μ. άνοιγμα, 7.60 ύψος- στέκει προς την αριστερή όχθη όπου η βαθιά κοίτη. Του παραστέκουν δύο ανακουφιστικά παράθυρα -το δεξιό με άνοιγμα 2.40 μ. και ύψος 4.85 είναι ορθογώνιο με ελαφρώς οξυκόρυφη επίστεψη, το αριστερό ανοίγει  τεταρτοκυκλικά με βάση 1.80 μ. και ίδιο ύψος. 

Τα βοηθητικά τόξα διατάσσονται προς τη δεξιά, πιο ομαλή όχθη. Το ένα έχει άνοιγμα 9.50 μ. με ύψος 2.00, το άλλο, αντίστοιχα, 2.70, με 0.75! Στο τελευταίο συναντάται κατασκευαστική ιδιορρυθμία πολύ ενδιαφέρουσα, αφού αναπάντεχα ανοίγει, και αυτό, σε σχήμα τεταρτοκυκλικό. Πρόκειται για μοναδική περίπτωση σε ολόκληρη την Πίνδο -ξέραμε τέτοιο σχήμα μόνο σε ανακουφιστικές θυρίδες, ποτέ σε κανονικό τόξο.[3] Όσο για το διάδρομο διάβασης, φτάνει σε μήκος τα 50.00 μ., κορυφώνοντας το ανέβασμά του -ψηλότερο σημείο του γεφυριού- στα 9.20, πάνω απ’ το κλειδί τού μεγάλου τόξου. Δεν μπορεί βέβαια έτσι να είναι συμμετρικός. το αριστερό του σκέλος παρουσιάζεται μακρύτερο και με μεγαλύτερη κλίση. Ο διάδρομος, για την εποχή του, έγινε και αρκετά πλατύς -πάει ωφέλιμος στα 3.30 μ! στηθαία, 0.35χ0.35 μ., προστατεύουν στις άκρες.

Το γεφύρι χτίστηκε το 1715. Τα χρήματα πρόσφερε κάποιος εύπορος κάτοικος του Ελμπασάν, σύμφωνα  με μαρμάρινη πλάκα που μέχρι πρόσφατα έστεκε εντοιχισμένη ανάμεσα στα δύο βοηθητικά τόξα -την πρόλαβε, φωτογράφησε και δημοσίευσε, ο Valter Shtylla.[4] Με αραβική γραφή, προέτρεπε: «Ας είναι ευτυχισμένη η ζωή του Αχμέτη από το Ελμπασάνι. Όποιος περνάει απ’ εδώ, ας κάνει μια προσευχή για του γεφυριού τον ευεργέτη. 1715».

----------------------------------

Γεωγραφικά στοιχεία γεφυριού: Ν   ̊  ΄  ΄΄ Ε   ̊    ΄  ΄΄ Υψ.

Νο καταγραφής / αρχειοθέτησης: 494
-----------------------------------------

th

Μαγνητοσκόπηση: Σπύρος Μαντάς / 11.6.2013

Παραγωγή: Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων

---

[1] Η περιοχή, πάνω απ’ το Λιμπράζντ, με τους πολύ καλούς μαστόρους.

[2] Τη διαδρομή, Καμάρα Μιράκας - Ντίμπρα, περιγράφει λεπτομερώς ο Antonio Baldacci (Itinerari Albanesi, 1892-1902, Roma 1917, 485).

[3] Σε ανακουφιστικές θυρίδες το συναντήσαμε στα γεφύρια του Κουρτ πασά, Χασάνμπεη, Γορίτσας, Χοστέβας και στο σημερινό ελληνικό χώρο στης Κυράς στην Μπαλντούμα (1762) και στης Σαρακίνας κοντά στην Καλαμπάκα (αρχών 17^ου αιώνα). Υποθέτουμε πως το συγκεκριμένο σχήμα κατέβηκε απ’ το βορρά μαζί με τους Ντεμπρελήδες μαστόρους της Γκολομπάρντας. Και είναι εδώ ακριβώς τα μέρη όπου συναντήθηκαν με τους Κορτσαλήδες και Κολωνιάρηδες μαστόρους, που με τη σειρά τους θα το έφεραν ακόμη νοτιότερα. Αλλά τεταρτοκυκλικής μορφής κανονικό τόξο, επιμένουμε, πρώτη και μοναδική φορά συναντήσαμε στην Καμάρα της Μιράκας!

[4] Valter Shtylla, Rruget dhe Urat e vjetra ne Shqiperi, Tirane 1998, 200-201.