Αχ, γιοφύρι ν' εθεμέλιωναν

Ένα μοιρολόγι

ΑΧ… ΓΙΟΦΥΡΙ Ν΄ ΕΘΕΜΕΛΙΩΝΑΝ

Το Βελίστι, ή Λευκοπηγή όπως ονομάζεται σήμερα, είναι χωριό του Νομού Κοζάνης κτισμένο στους πρόποδες των βορειοανατολικών προβουνίων του Μπούρινου, νοτιοδυτικά της πόλεως της Κοζάνης.

Το Βελίστι απαντάται για πρώτη φορά στον κώδικα της Ζάμπορδας το έτος 1534 μ.Χ. με το όνομα «Βελίσδη».

Την ονομασία της σαν Βελίστι, η Λευκοπηγή την οφείλει -κατά μία εκδοχή- στον πρώτο Τούρκο μπέη του χωριού που ονομαζόταν Βελήζ.

Λάζαρος Νάνος

Στη Λευκοπηγή οι γυναίκες ακόμη τραγουδούν -και χορεύουν- την παραλογή “του γιοφυριού της Άρτας” κάθε Σάββατο του Λαζάρου, το Πάσχα, αλλά και την Πρωτομαγιά.

Ιδιαίτερη όμως, ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί όταν ακούγεται ως μοιρολόγι στο θάνατο νεαρής γυναίκας, ή πάνω στα μνήματα τις μέρες του Πάσχα.

Αχ, γιοφύρι ν’ εθεμέλιωναν,

γιοφύρι ν’ εθεμέλιωναν, γιοφύρι δε στεριώνει,

γιοφύρι δε στεριών’

                   

Έτσι, ως μοιρολόγι, μου το είπαν και το ηχογράφησα-μαγνητοσκόπησα, τον Δεκέμβριο του 2006, οι Δ. Βατάλη, Φ. Βόμβα, Δ. Κοτρώτσου, Μ. Μητλιάγκα, και Θ. Τσολάκη.  Τις ευχαριστώ όλες, όπως και τους Κώστα Κερασιώτη και Βαγγέλη Μυλωνά, πρόεδρο του συλλόγου “Μ. Αλέξανδρος” και υπεύθυνο της χορωδίας, αντίστοιχα.

Σπύρος Μαντάς

Παραγωγή: Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων (ΑΓΗ)
Ηχογράφηση-Μαγνητοσκόπηση: Σπύρος Μαντάς (2006)