Οικονομικός Ταχυδρόμος, 6.2.1986

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ / Το χρονικό του βιβλίου
6.2.1986

ΤΑ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΓΕΦΥΡΙΑ. ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΜΑΝΤΑ.
Εκδόσεις «Λαϊκό Πολύπτυχο» - Τεχνικές Εκδόσεις Α.Ε.
Αθήνα 1985. Σελ. 142.

 Γράφει ο Γιάννης Μαρίνος

Ό

ταν πέφτουν στα χέρια σου τέτοιες εκδόσεις, γεμίζεις ελπίδα και αισιοδοξία. Διαπιστώνεις πως υπάρχουν άνθρωποι με αγάπη για αυτό που δημιούργησαν οι παλιότερες γενιές, με σεβασμό για τις αξίες που εκφράζει, με αγωνιστικό πάθος να τις προβάλουν και να τις υπερασπισθούν από την αδιαφορία, από την ισοπεδωτική νέα τεχνολογία και τις εφήμερες ευκολίες της, να τις διασώσουν με το λόγο, την εικόνα, τη μελέτη.

Αυτό το μελέτημα και λεύκωμα μαζί εμπεριέχει όλα αυτά τα στοιχεία για γεφύρια της Ηπείρου, όπως αυτή υπήρξε πριν χωρισθεί από την κρατική διχοτόμηση σε Ελλάδα και Αλβανία κι από τις διοικητικές ανάγκες του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Τεχνικοοικονομική μελέτη όλων των γεφυριών χωριστά, και μαζί ιστορία, σε συνδυασμό με λαογραφία, όπου διασώζονται οι θρύλοι μαζί με τα τραγούδια (ως και η καταγραφή τους στο πεντάγραμμο!), αλλά μαζί και το πιο ευσυνείδητο δημοσιογραφικό ρεπορτάζ - έρευνα, με στόχο τη συνηγορία για τη διάσωση αυτών των μοναδικών θησαυρών της λαϊκής αρχιτεκτονικής που καλύπτοντας μια ανάγκη, προέκτεινε τη φύση, όπως λέει κι ο υπότιτλος των Ηπειρωτικών Γεφυριών.

Όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας «η εποχή μας, φορέας επαναστατικών αλλαγών στην τεχνολογία, αλλά και στον τρόπο σκέψης, ήταν φυσικό να έχει αντίκτυπο και στη συγκεκριμένη λαϊκή κατασκευή. Μπορούμε να πούμε, πως τέτοια γεφύρια έπαψαν να χτίζονται από τις αρχές κιόλας του αιώνα… Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει γι’ αυτά. Πολλά παρασύρθηκαν από τα ποτάμια -αιώνιό τους αντίπαλο και υπονομευτή- άλλα ανατινάχτηκαν στον τελευταίο πόλεμο, ενώ αρκετά βούλιαξαν ή εξακολουθούν κάθε τόσο να βουλιάζουν, στις τεράστιες λίμνες των υδροηλεκτρικών έργων. Από την άλλη πλευρά, κανένα ουσιαστικό μέτρο δεν πάρθηκε από την πολιτεία για τη διάσωση, έστω μερικών, από τη βέβαιη καταστροφή (εξαίρεση παρήγορη η προσπάθεια διάσωσης του περίφημου γεφυριού της Άρτας). Ανακηρύξεις, βέβαια, ως «διατηρητέων ιστορικών μνημείων χρηζόντων ιδιαίτερης προστασίας» έγιναν πολλές, όλες όμως εξάντλησαν την πρόθεση στο στόμφο της υπουργικής απόφασης και στην αδυναμία κμεταφοράς της στην περιφέρεια».

Το α μέρος του βιβλίου «ΤΟ ΧΤΙΣΙΜΟ» περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες ανέγερσης ενός γεφυριού, τους λόγους που την έκαναν αναγκαία, τα μικρά και μεγάλα μυστικά της κατασκευής, με ιδιαίτερη αναφορά στους μεγαλοφυείς μαστόρους τους. στο β΄ μέρος, «ΤΑ ΓΕΦΥΡΙΑ», παρουσιάζονται λεπτομερώς τριάντα ένα από αυτά. Στο γ΄ μέρος, «Ο ΑΝΤΙΧΤΥΠΟΣ», θρύλοι, δοξασίες, συνήθειες, και το δημοτικό τραγούδι, που δημιουργούν.  Στο δ΄ «ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΩΝ ΓΕΦΥΡΙΩΝ», μ’ ένα εμπεριστατωμένο πίνακα και στοιχεία που θα τα ζήλευαν και οι καλύτερες επίσημες κρατικές στατιστικές. Το ε΄ μέρος είναι αφιερωμένο στην «ΟΠΤΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ», το κυρίως λεύκωμα, με φωτογραφίες, έγχρωμες διαφάνειες, λαϊκοί πίνακες, γκραβούρες, σχέδια -χάρμα οφθαλμών.

Ένα βοηθητικό «ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ» με πλήθος πρόσθετες φωτογραφίες, κείμενα, συγκρίσεις και φυσικά βιβλιογραφία και μια σύνοψη του κειμένου στα αγγλικά.

Μια πολύ ωραία δουλειά από κάθε άποψη, που φαίνεται ότι εντάσσεται σε μια ευρύτερη εκδοτική προσπάθεια, με τον τίτλο «Λαϊκό Πολύπτυχο», που φιλοδοξεί να οδοιπορήσει στο χώρο και το χρόνο της λαϊκής ευαισθησίας, συγκρατώντας όσα μπορεί από τον απόηχό της.