Το γεφύρι της Μαέρης

Το γεφύρι της Μαέρης

Β

ρίσκεται βορειοδυτικά των Γρεβενών, κάτω από το χωριό Μα(γ)έρη (Δασύλλιο), ανάμεσα στις τοποθεσίες Γαλάνη γούρνα και Μπαΐρια -ο δρόμος συνεχίζει για Λιούντζη (Καλλονή) και Τριτσκό (Τρίκορφο). Γεφυρώνει τον Παλιομάγερο, παραπόταμο της Πραμόρτσας. Πιο πάνω υπήρχε ο μύλος των Κολοβαίων και χαμηλότερα του Τζάμου, ενώ παλιότερα στην ποταμιά λειτουργούσε το χάνι του Πούλιου Σκόδρα.

Το ένα και μοναδικό του τόξο, σιδερωμένο με άρπιζες, ανοίγει 12.00 μ. και σηκώνεται απ’ το νερό 7.40. Ο διάδρομος διάβασης, καμπουρωτός, κορυφώνει το ανέβασμά του στα 8.35 μ., έχοντας μήκος 29.40 και ωφέλιμο πλάτος 3.00. Πολύ μικρό, τοξοειδές άνοιγμα υπάρχει προς τη δεξιά όχθη.

Το γεφύρι κατασκευάστηκε καλοκαίρι του 1910. Τα αναγκαία χρήματα, 75 χρυσές τούρκικες λίρες, μαζεύτηκαν από εμβάσματα ξενιτεμένων στην Αμερική Μαγεριωτών, έρανο από διπλανά χωριά που κι αυτά ήθελαν να μεταβαίνουν ακίνδυνα στα Γρεβενά, δωρεά του Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Ιερόθεου Ανθουλίδη (1909-1920)[1] και σημαντική προσφορά του ντόπιου Νικόλαου Κοσμά Τζάμου ( -1924), ο οποίος και πρωταγωνίστησε στη συλλογή. Το σχέδιο έκανε ο έμπειρος παλιός τεχνίτης από το διπλανό Λιμπόχοβο (Δίλοφο) Γεώργιος Τζούφας - Αναγνωστίδης (1850-1928)[2] -«…εξεπόνησε και εχάραξε το σχέδιον της λιθίνης τοξοειδούς γεφύρας επί του ποταμού Παλιομάγειρου το έτος 1909 επιστατήσας και κατά την εκτέλεσιν και εφαρμογήν αυτού αμισθί χάριν του κοινωφελούς σκοπού».[3] Δούλεψε παρέα καλφάδων από το Ζουπάνι (Πεντάλοφος), με επικεφαλής τους πολύ καλούς Νικόλαο Μπαμπαλή (1853-1936) και Παύλο Μούρτζιο (1866-1951), οι οποίοι υπέγραψαν και σχετικό συμφωνητικό.[4]

 

---------------------------------------------------

Γεωγραφικά στοιχεία γεφυριού: Ν 40 ̊  09΄ 20.75΄΄  Ε 21 ̊  11΄ 24.31΄΄  Υψ.806

Νο καταγραφής / αρχειοθέτησης: 164 (8.8.1990)

-----------------------------------------------------

Μαγνητοσκόπηση: Σπύρος Μαντάς / 16.4.2009
Παραγωγή: Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων

---

[1] Μου έγραψε σε επιστολή του (6.6.1988) ο αείμνηστος Γιάννης Παπατσιούμας: «…το γεφύρι της Μαγέρης για να το χτίσουν έδωσαν και πολλά χωριά χρήματα. Εκείνο που δεν έδωσε ήταν το Ζουπάνι. Η κοινότητα της Μαγέρης έστειλε γράμμα στο Δεσπότη της Σιάτιστας ότι δεν θέλησε να δώσει χρήματα το Ζουπάνι. Ο Μητροπολίτης όμως βρήκε τρόπο και πήρε χρήματα από το Ζουπάνι. Στις 8 Σεπτεμβρίου έχουν πανηγύρι οι Πενταλοφίτες. Και έγραψαν στο Δεσπότη να πάει. Ο Δεσπότης του είπε θα έλθω αλλά θέλω αμοιβή 3 λίρες Τουρκίας. Το δέχθηκαν οι Πενταλοφίτες. Πήγε ο Δεσπότης στο πανηγύρι. Αφού τέλειωσε η λειτουργία έφαγε και πήρε την αμοιβή του. Φεύγοντας πήγε στη Μαγέρη και έδωσε τις 3 λίρες στους προύχοντες της Μαγέρης λέγοντας έχω και εγώ τον τρόπο μου να σας δώσω τη βοήθεια για το γεφύρι σας…».

[2]Σημειώνει ο εγγονός του Στέφανος Τζιούφας: «Ο Γεώργιος Τζιούφας εκτός από τα άλλα έργα του, ήταν ο κάλφας του μεγάλου Σχολείου του Πενταλόφου -1911- (σχέδιο αρχιτέκτονα Αθ. Γιάκα), της εκκλησίας Αγίου Δημητρίου Σιάτιστας…» (Στέφανου Αθ. Τζιούφα, Το Δίλοφο Βοΐου, Θεσσαλονίκη 1977, σελ. 70).

[3] Από τα “Απομνημονεύματα” του Διλοφίτη Βασιλείου Παπανικολάου. Βλέπε επίσης σε: Στέφανου Αθ. Τζιούφα, Το Δίλοφο Βοΐου, Θεσσαλονίκη 1977, σελ. 70.

[4] Δημοσιεύτηκε στο: Σπύρου Ι. Μαντά, Το Γεφύρι κι ο Ηπειρώτης, Λαϊκό Πολύπτυχο, Τεχνικές Εκδόσεις, Αθήνα 1987, σελ. 148. Βλέπε Παράρτημα.